Nieuwe meldingsplicht voor ALLE gemengde en gedeeltelijke belastingplichtigen: uiterlijk 1 juli 2024 !

Het op 11 oktober 2023 door de Kamercommissie aangenomen wetsontwerp houdende diverse bepalingen inzake btw voert nu ook een voorafgaande kennisgeving in voor zij die gebruik maken van het algemeen verhoudingsgetal (Parl. St. Kamer 2022-2023, nr. 55K3569/004). De verplichte rapportering is dus niet enkel voor diegenen die het werkelijk gebruik toepassen. Bovendien geldt de verplichte rapportering zowel voor gemengde belastingplichtigen als voor gedeeltelijke belastingplichtigen.

Ter info. Voor de aftrek van de betaalde btw in hoofde van btw-plichtigen zonder volledig recht op aftrek bestaan er twee systemen :

• de aftrek volgens de regel van het algemeen verhoudingsgetal en
• de aftrek volgens de regel van het werkelijk gebruik (art. 46 W.BTW).

Gemengde belastingplichtigen oefenen hun recht op aftrek uit volgens ofwel de regel van het algemeen verhoudingsgetal ofwel volgens de regel van het werkelijk gebruik.

Gedeeltelijk belastingplichtigen oefenen hun recht op aftrek uit volgens de regel van het werkelijk gebruik.

Gemengde en gedeeltelijke belastingplichtigen

Gedeeltelijke belastingplichtigen moeten onderscheiden worden van gemengde belastingplichtigen.

Van gemengde belastingplichtigen is er sprake als iemand in de uitoefening van zijn economische activiteit btw-handelingen stelt waarvan sommige geen en sommige wel recht op aftrek van voorbelasting geven. Denk bijvoorbeeld aan een managementvennootschap die ook appartementen verhuurt aan particulieren via vrijgestelde verhuur. De managementprestaties zijn onderworpen aan btw met recht op aftrek terwijl de onroerende verhuur vrijgesteld is van btw zonder recht op aftrek. De managementvennootschap is dan een gemengde btw-plichtige. Of denk bijvoorbeeld aan een arts die tegelijk ook ingrepen verricht zonder therapeutisch doel. De handelingen met therapeutisch doel zijn vrijgesteld van btw zonder recht op aftrek en de handelingen zonder therapeutisch doel zijn in principe onderworpen aan btw mét recht op aftrek van btw. De dokter is dan een gemengde btw-plichtige.

Een gedeeltelijke belastingplichtige daarentegen is een persoon die btw-handelingen (al dan niet met recht op aftrek van voorbelasting) combineert met handelingen die buiten de werkingssfeer van de btw vallen. Zo bv. een loontrekkende die in bijberoep een zelfstandige activiteit ontwikkelt. Of denk bijvoorbeeld aan een actieve holding die dividenden ontvangt (= handelingen buiten de werkingssfeer van de btw ) maar daarnaast ook vergoedingen ontvangt voor managementprestaties, het voeren van de boekhouding, royalties, ed (= handelingen binnen de werkingssfeer van de btw). Het kan dan zijn dat de gemaakt kosten en de daarop betaalde btw zowel betrekking hebben op zijn activiteit buiten de werkingssfeer van de btw als op de activiteit binnen de werkingssfeer van de btw). De aftrek zal dan moeten worden bepaald via een bijzonder verhoudingsgetal.

Algemeen verhoudingsgetal

In de regeling van het algemeen verhoudingsgetal wordt gewerkt met een voorlopig en een definitief algemeen verhoudingsgetal. Het voorlopig verhoudingsgetal wordt elk jaar bij de indiening van de aangifte voor het eerste kwartaal (voor kwartaalaangevers) of voor de maand maart (voor maandindieners) meegedeeld. Dat voorlopig verhoudingsgetal wordt vervolgens gedurende het hele kalenderjaar toegepast.

Bij het begin van het daaropvolgende jaar wordt dan het definitief algemeen verhoudingsgetal vastgesteld op basis van de effectief gestelde handelingen van het voorgaande jaar. Dat definitief verhoudingsgetal geldt dan weer als voorlopig verhoudingsgetal voor dat daaropvolgende jaar. Het definitief verhoudingsgetal wordt meegedeeld in de eerste kwartaalaangifte of in de aangifte van de maand maart. Op basis van dit definitief verhoudingsgetal wordt de btw herzien die inmiddels in aftrek gebracht is op basis van het voorlopig verhoudingsgetal.

Rapportering van de verhoudingsgetallen

Wie gebruik wil maken van de regel van het werkelijk gebruik, moet de administratie daarvan vooraf in kennis stellen.

De voorafgaande kennisgeving wordt door deze wet nu uitgebreid naar gemengde belastingplichtigen die gebruikmaken van de regel van het algemeen verhoudingsgetal.

Deze gemengde belastingplichtigen moeten dus voortaan ook hun cijfers met betrekking tot het algemene verhoudingsgetal jaarlijks meedelen. De manier waarop deze voorafgaande kennisgeving moet gebeuren, zal later bij KB worden bepaald.

Ook rapportering voor gedeeltelijke belastingplichtigen

Eenzelfde verplichting wordt ingevoerd voor gedeeltelijke belastingplichtigen. Gedeeltelijke belastingplichtigen moeten hun aftrek uitoefenen d.m.v. het werkelijk gebruik. Maar in sommige gevallen moeten bijzondere verhoudingsgetallen worden gebruikt. Dit is het geval voor wie de aftrek toepast volgens de regel van het werkelijk gebruik maar de handelingen waarop de betaalde btw drukt niet exclusief kunnen worden toegerekend aan de belastingplichtige of de niet-belastingplichtige sector. In dat geval moet de gedeeltelijke belastingplichtige een bijzonder verhoudingsgetal gebruiken.

Wijze van voorlopig en definitief algemeen verhoudingsgetal

De wetgever bepaalt nu dat de Koning ook bevoegd wordt om de wijze te bepalen waarop deze bijzondere verhoudingsgetallen moeten worden vastgesteld (nieuw art. 49, 6° WBTW). De mededeling van deze verhoudingsgetallen zal in de toekomst volledig gedigitaliseerd worden. De wetgever machtigt de Koning nu ook om de wijze te bepalen waarop de voorlopige en definitieve algemene verhoudingsgetallen aan de administratie moeten worden meegedeeld (aanpassing art. 49, 4° W.BTW).

Geplande inwerkingtreding

Er is geen bijzondere datum bepaald, dus zal deze wetswijziging in werking treden tien dagen na publicatie van de wet in het Belgisch Staatsblad.

De bedoeling van deze wetswijziging is om de fiscus een beter zicht te geven op de btw-aftrekpositie van alle btw-plichtigen die vanuit hun statuut slechts over een beperkt recht op btw-aftrek beschikken. Deze uitbreiding van de rapporteringsverplichting veroorzaakt ongetwijfeld bijkomend werk voor alle accountants en belastingconsulenten die de belangen behartigen van gemengde en gedeeltelijke belastingplichtigen …