Fiscaal co-ouderschap nu ook voor meerderjarige kinderen

De wet van 3 augustus 2016 versoepelt het fiscaal co-ouderschap. Wat verandert er precies?

Fiscaal co-ouderschap = gedeelde verhoging van belastingvrije som

In het kader van een echtscheiding komen de ouders vaak overeen om in gelijke mate in te staan voor de verdere opvoeding van hun kinderen. Op fiscaal vlak kan een kind echter maar één keer ten laste zijn.

Bij fiscaal co-ouderschap laat de wetgever laat toe dat de co-ouders de verhoging van de belastingvrije som voor kinderen te laste in co-ouderschap onder mekaar verdelen gedeeld wordt. Op die manier verkrijgt de ouder die het kind niet als fiscaal ten laste kan nemen, toch de helft van de toeslag waarop dat kind recht geeft.

Vereist is wel dat de gelijkmatige verdeling van de huisvesting blijkt uit :

* ofwel, een (uiterlijk op 1 januari van het aanslagjaar) geregistreerde of door een rechter gehomologeerde overeenkomst waarin uitdrukkelijk is vermeld dat de huisvesting van die kinderen gelijkmatig is verdeeld over beide belastingplichtigen en dat zij bereid zijn de toeslagen op de belastingvrije som voor die kinderen te verdelen;

* ofwel, een (uiterlijk op 1 januari van het aanslagjaar uitgesproken) rechterlijke beslissing waarin uitdrukkelijk is vermeld dat de huisvesting van die kinderen gelijkmatig is verdeeld over beide belastingplichtigen.

Let op. Van zodra één van beide belastingplichtigen voor het betrokken kind onderhoudsgelden in aftrek brengt vervalt de fiscale regeling van het co-ouderschap (art. 132bis WIB 92).

Nieuw = verwijzing naar burgerrechtelijke onderhoudsplicht

Vóór de wet van 3 augustus 2016 was vereist dat de beide belastingplichtigen gezamenlijk het ouderlijk gezag uitoefenen over de betrokken kinderen. Eens kinderen meerderjarig zijn, vallen zij juridisch gezien niet meer onder het ouderlijk gezag. Fiscaal kon een kind van gescheiden ouders na zijn 18de, niet meer onder het fiscaal co-ouderschap vallen. Dat stopte dan automatisch en alleen degene bij wie het kind gedomicilieerd is, kon het dan nog ten laste nemen.

Dat fiscaal co-ouderschap niet mogelijk was vanaf het moment dat het kind meerderjarig wordt, werd als sociaal onrechtvaardig ervaren. Het bereiken van de meerderjarigheid vergt net meer financiële inspanningen van de ouders (o.a. kosten voor hoger onderwijs, kledij, levensonderhoud, ...). 

Daarom werd de regeling uitgebreid naar meerderjarige kinderen die niet meer onder ouderlijk gezag staan. Concreet verwijst de wetgever vanaf aanslagjaar 2017 naar de burgerrechtelijke onderhoudsplicht (wet van 3 augustus 2016 (B.S. 11-08-2016).

Vanaf aanslagjaar 2017 is de wordt de verhoging van de belastingvrije som verdeeld over de twee gescheiden ouders als zij kinderen ten laste hebben waarvan de huisvesting gelijkmatig verdeeld wordt over hen beiden, én zij beiden voldoen aan de onderhoudsplicht uit het Burgerlijk Wetboek (m.n. artikel 203, § 1 B.W.)

Een kind van bijvoorbeeld  22 jaar dat nog studeert blijft voortaan onder de regeling van het fiscaal co-ouderschap vallen. 

Gelijkmatige huisvesting. De voorwaarde dat de huisvesting gelijkmatig moet verdeeld zijn over de beide belastingplichtigen blijft ongewijzigd verder van toepassing.  Zoals voorheen moet deze gelijkmatige verdeling nog steeds blijken uit een (geregistreerde of door de rechter gehomologeerde) overeenkomst dan wel een rechterlijke beslissing. Deze documenten moeten ter beschikking van de administratie blijven zolang de onderhoudsplicht bestaat ten aanzien van minstens één van de kinderen waarvan de huisvesting gelijkmatig is verdeeld en dat recht geeft op de toeslagen die voor verdeling in aanmerking komen.

BESLUIT. De wet van 3 augustus 2016 maakt de fiscale ouderschapsregeling vanaf aanslagjaar 2017 ook mogelijk ten aanzien van meerderjarige kinderen. De eis dat beide ouders samen het ouderlijk gezag moesten uitoefenen  is vervangen door een gezamenlijke onderhoudsplicht. Weet dat onder het stelsel van fiscaal co-ouderschap betaalde onderhoudsgelden niet in aftrek kunnen gebracht worden.